پدرام اصفهانی

PLSPhysics.com

اگر اصطلاحات خارجی به ویژه اصطلاحات فنی به‌کاررفته در پایان‌نامه برای خواننده تازگی داشته باشد، معمولاً معادل خارجی آن‌ها به صورت پانویس در پایین صفحه‌ها می‌آید. اگر تعداد این مواد زیاد باشد لازم است نویسنده این اصطلاحات را یکجا در انتهای متن نیز بیاورد. واژه‌نامه بایستی مرتبط به متن پایان‌نامه باشد با توجه به چنین پیوندی می‌بایست موارد زیر رعایت گردد:

  • اصطلاحات به‌کاررفته در واژه‌نامه بایستی در طول نوشته به صورت زیرنویس ظاهر شده باشد؛
  • معادل‌های آن اصطلاح باید همانی باشد که در متن به‌کاررفته، نه کلیه مترادف‌های احتمالی؛
  • اصطلاحات باید حاوی مواردی باشد که تازگی دارد نه هرگونه اصطلاحی که بارها در متون و پایان‌نامه‌های دیگر ظاهرشده و برای مخاطبان بالقوه آشنا است؛
  • واژه‌نامه ضروری است به صورت الفبایی تنظیم شود و اصطلاحات خارجی از سمت چپ و معادل‌های فارسی آن‌ها در همان سطر از سمت راست نوشته شود. در صورتی که تعداد واژه‌ها فراوان باشد واژه‌نامه می‌بایستی بر حسب ترتیب الفبایی معادل‌های فارسی نیز تهیه گردد.


پدرام اصفهانی

فهرست منابع و مراجع پس از اتمام متن پایان‌نامه آورده می‌شود. این فهرست شامل فهرست کتاب‌ها، نشریات و مقالات مختلف استفاده شده در نگارش پایان‌نامه است.

نکات

  • از آن جایی که در کشور ما زبان انگلیسی به عنوان زبان غالب پذیرفته شده است و اغلب منابع به زبان انگلیسی مورد استفاده قرار می‌گیرند، لذا بهتر است فهرست منابع خارجی در پایان‌نامه‌ها به زبان انگلیسی ارائه شوند؛
  • در متن اصلی شماره مراجع در داخل پرانتز یا کروشه ارائه گردد؛
  • هنگام تهیه فهرست مراجع باید دقت داشت که شماره ردیف هر مرجع مطابق با شماره‌ای که در متن پایان‌نامه به آن داده شده است، ذکر شود؛
  • بهتر است مراجع به ترتیبی که در متن اصلی بکار رفته‌اند، آورده شوند؛
  • فقط مراجعی استفاده شود که نویسنده حداقل قسمت‌هایی از آنرا خوانده باشد؛
  • به هر مرجعی که در فهرست مراجع و مآخز ارائه شده است، حداقل بایستی در یک جا از متن پایان‌نامه به آن اشاره شده باشد؛
  • القاب و عناوینی از قبیل دکتر، استاد، مهندس از جلوی نام مؤلف حذف می‌شوند.

کتب فارسی

۱) هنگام اشاره به کتاب‌های فارسی به صورت زیر به آن‌ها اشاره کنید:

  • نام‌خانوداگی، نام. عنوان کامل. ویرایش، محل انتشار: ناشر، سال سال
  • نام خانوادگی، نام؛ نام خانوادگی، نام. عنوان کامل. ویرایش، محل نشر: ناشر، سال نشر
  • نام خانوادگی، نام؛ نام خانوادگی، نام؛ نام خانوادگی، نام. عنوان کامل. ویرایش، محل نشر: ناشر، سال نشر
  • اگر کتاب بیش از سه نویسنده داشته باشد، تنها به نویسنده اول اشاره شده و در ادامه از واژه «و دیگران» استفاده می‌شود.

مثال:

نقیان فشارکی ، مهدی . راهنمای تدوین گزارش‌های علمی و فنی (به روش تحقیق). تهران گروه صنایع یا مهدی (عج)، انتشارات یا مهدی، ۱۳۷۸

تواکو، اوبز. چگونه می‌توان یک پایان‌نامه تحصیلی نوشت. ترجمه غلامحسین معماریان. ویراستار زهرا اسماعیلی فرد. سلسله انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران،۱۳۷۱ شماره ۱۵۳

حری، عباس.آئین نگارش علمی. تهران: هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور، دبیرخانه، ۱۳۷۸

عاصم‌پور، هما؛ ملک، رقیه. دستورالعمل تهیه پایان‌نامه‌های تحصیلی. تهران:‌ دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ۱۳۶۸

کتب انگلیسی

به هنگام تایپ مشخصات مراجع خارجی به نکات زیر توجه شوند:

  • نخستین حرف از کلمات مربوط با نام و نام خانوادگی نویسندگان، نام ناشر، عنوان مقاله یا کتاب، عنوان نشریه و غیره با حروف بزرگ لاتین نوشته شود.
  • در فهرست منابع خارجی به منظور جلوگیری از طولانی شدن جملات از مخفف برخی کلمات استفاده شود به خصوص کلماتی که به طور مکرر در فهرست تکرار شده است. از قبیل vol. بجای volume، J بجای Journal، Sci بجای Science ، p بجای page و غیره . . . پس از تایپ هر کلمه مخفف ، یک نقطه(.) و پس از تایپ هر مشخصه مثل نام نویسندگان یا نام مجله و غیره یک علامت مکث (،) تایپ گردد. فهرست مراجع بایستی با رعایت استاندارد خاصی تهیه شود که در زیر نمونه‌هایی از یک استاندارد آمده است.

برای استفاده از یک کتاب به عنوان مرجع، ارائه اطلاعات زیر ضروری است:

  1. عنوان کامل شامل زیر عنوان؛
  2. حرف اول عنوان کتاب به صورت حرف بزرگ لاتین؛
  3. اگر کتاب ترجمه باشد نام مترجم پس از نام کتاب ذکر شود؛
  4. نام ویراستاران در صورتی که کتاب به صورت مجموعه مقالات باشد؛
  5. مشخصات چاپ کتاب عبارت است از: تعداد جلدها، چاپ چندم، ”نام سلسله انتشارات“ (داخل گیومه)؛
  6. ‌محل نشر: نام ناشر، تاریخ چاپ، در صورت استفاده از جلد خاصی، شماره جلد ذکر شود؛
  7. صفحات ارجاع، اگر ارجاع تنها به یک صفحه از کتاب باشد فقط شماره همان صفحه را ذکر کنید، لیکن اگر به چند صفحه متوالی ارجاع شود در لاتین به صورت pp.120-130 و یا در فارسی ص‌ص 120-130 یا صفحات 120-130؛
  8. کلیه موارد ذکرشده با ویرگول (،) از یکدیگر جدا می‌شوند. به استثناء محل نشر که بعد از ذکر آن علامت (:) آورده می‌شود.

مثال‌ها:

  • با یک نویسنده:

Smith, John E. Biotechnology. 4th ed. New York: Cambridge University Press, 2004

  • با دو نویسنده:

Kantz, Holger; Schreiber, Thomas. Nonlinear Time Series Analysis. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press, 2004

  • با سه نویسنده:

Budnick, Franks; Mcleavey, Dennis; Mojena, R. Principles of Operations Research for Management. 2nd ed. Delhi: AI.T.B.S.Pub, 2004

مقالات مجلات

  • نام کامل نویسنده یا نویسندگان (وارونه)
  • عنوان نشریه به صورت مخفف‌ حروف‌ اول کلمات عنوان نشریه با حروف‌ بزرگ و همه عنوان به صورت مایل (italic)
  • شماره ‌دوره یا سال و شماره‌ صفحات مقاله (اول و آخر صفحه‌ها)

مثال‌ها:

Yoshinobu, Tanaka. “ The Effect of Solution Leakage in an Ion- Exchange Membrane Electrodialyzer on Mass Transport Across a Membrane”.  J. Memb Sci. 231, 1-2 2004: PP 13-24

Anderson, V.M. “ Undular Hydraulic Jump. ” j. Hydraul. Div. Am. Soc. Civ. Eng. 104 (8), PP 1185-1188

 

مقالات کنفرانس‌ها

نام ‌هم‌اندیشی. عنوان مجموعه مقالات (مجموعه مقالات اولین هم‌اندیشی....).محل نشر: ناشر، سال.

مثال:

Myers, A. “Value added using focus group Methodology”.  International Conference on Power Station Maintenance (18-20 September 2000), Presented at the Proceedings. St Catherine’s College, Oxford: Institution of Mechanical Engineers, the Steam Plant Committee, Power Division, 2000

مجموعه مقالات

نام خانوادگی و نام، ”عنوان مقاله“، نام کتاب یا مجموعه، محل نشر: ناشر، سال نشر، صفحه‌ها

مثال:

Kendell, Abraham: “Theory and Applications of Fuzzy Statistics”.

Combining Fuzzy Imprecision Probabilistic Uncertainty in Decision Making

Berlin: Springer- Verlag, 1988, PP 89-112

گزارش‌های فنی

گزارش‌های فنی در دو دسته «دارای نام نویسنده» و «بدون نام نویسنده» موجود هستند:

با نام نویسنده:

نام نویسنده یا نویسندگان (وارونه)، عنوان گزارش، ذکر گزارش فنی و شماره گزارش، محل نشر، نام سازمان از کل به جزء، سال نشر

مثال:

Turpie, D.W.F., The Effect of Speed and Production Rate During Carding on Carding and Subsequent Combing Performance. SAWTRI Technical Report, NO. 376. 1977

Akbari, S. (and others), The Group of Units of an Artinian Ring Institute for Studies in Theoretical Physics and Mathematics, Technical Report IPM, 333. Tehran, IPM, 2000

بدون نام نویسنده:

نام گزارش، محل نشر، ناشر، سال نشر

مثال:

Aerofoil Rae 2899 Pressure Distribution and Boundary Layer and Wake

Measurements. AGARD Advisory Report NO. 138., 1979

پایان‌نامه‌های تحصیلی

ذکر نام نویسنده (مانند آنچه در مورد کتاب گفته شد). عنوان پایان نامه. درجه تحصیلی، عنوان رشته تحصیلی،  نام دانشکده، نام دانشگاه، سال

مثال:

شهیدی زندی، علی. آشکارسازی پتانسیل‌های تأخیری بطنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مهندسی بیوالکتریک، دانشکده مهندسی پزشکی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ۱۳۸۳

پروانه‌های ثبت اختراع

ذکر نام مالک اختراع (مانند آنچه در مورد کتاب گفته شد). عنوان پروانه ثبت اختراع. شماره پروانه ثبت اختراع، ‌سال

مثال:

Barder, J.J., Methods for treating mica and composition. US Patent 2549880, 1951

Balachandran, U. (and others). Oxygen ion-conducting dense ceramic membranes. US Patent 5.639437, 1997

استانداردها

نام سازمان. عنوان. کد و شماره استاندارد، سال
مثال:

American Society for Testing and Materials. Standard test method for Hydroquinone in vinyl acetate. ASTM D2193, 1989

مراجع الکترونیکی

در صورتی که از منابع الکترونیکی شامل CD یا DVD ، پست‌الکترونیکی و پایگاه‌های اینترنتی استفاده می‌شود، ذکر نام نوع مرجع (CD، DVD، پست‌الکترونیکی، پایگاه اینترنتی)، آدرس URL پرتال، آدرس پست الکترونیکی فرستنده ضروری است.

پدرام اصفهانی

هدف از به پیوست‌ها‌، درک بهتر موضوع پایان‌نامه است که آوردن آن‌ها در متن اصلی نوشته می‌تواند ایجاد گسستگی نماید. پیوست‌ها معمولاً حاوی جدول‌های آماری، تصاویر، نقشه‌ها، برگه‌ها، یا اطلاعات مشابهی هستند که در متن اصلی به گونه‌ای به آن‌ها اشاره شده است.

  • در صورتی‌ که این‌گونه موارد، موضوع بحث نوشته است و بایستی پیوسته به آن‌ها رجوع کرد، بهتر است در متن قرار گیرند.
  • این بخش را می‌توان بر اساس نوع اطلاعات به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم کرد.
  • مانند پیوست ۱، پیوست ۲ هر یک از پیوست‌ها را بایستی شماره داد. به عبارت دیگر، شماره و عنوان هر پیوست باید مطابق با همان ترتیبی که در متن اصلی به آن‌ها اشاره‌شده در پایان رساله پست سر هم سری شوند. 
  • شماره صفحه این بخش ادامه شماره‌گذاری صفحه‌های پایان‌نامه نیست. باید یک سری شماره‌گذاری جدید برای بخش ضمایم در نظر گرفت.
    هر جا لازم باشد به پیوست‌ها اشاره نمود می‌توان ‌نوشت «رجوع شود به پیوست شماره ...»
  • پیوست‌ها را می‌توان بافاصله یک صفحه سفید پس از متن پایان‌نامه آورد.


پدرام اصفهانی
  • در صورتی که پایان‌نامه حاوی CD و یا DVD است آن‌را در پوشش ضد خش قرار داده و در انتهای پایان‌نامه طبق الگوی ارائه شده بچسبانید؛
  • پوشه‌ای با نام خود و شماره دانشجویی ساخته و داخل آن اطلاعات پایان‌نامه را با قالبPDF و Docx قرار دهید (مانند شکل)؛
  • موارد درخواستی در پوشه‌های جداگانه قرار داشته باشد (مانند شکل)؛
  • عناوین هر فایل به زبان انگلیسی نوشته شود (مانند شکل)؛
  • در صورتی که اطلاعات یا برنامه‌ای جهت استفاده و یا خواندن پایان‌نامه لازم هست در پوشه‌ای با نام Read me قرار دهید؛
  • رنگ CD  روشن و بدون شکل و علائم باشد نام و نام خانوادگی، شماره دانشجویی و عنوان پایان‌نامه را روی آن قید نمایید.
CD یا DVD پایان‌نامه
پوشه ۱: کل اطلاعات پایان‌نامه (از صفحه عنوان تا انتهای پایان‌نامه) در یک فایل
پوشه ۲: صفحه عنوان
پوشه ۳: چکیده
پوشه ۴: فهرست مطالب پایان‌نامه
پدرام اصفهانی
  • اشکال و ‌جداول ارائه‌شده در پایان‌نامه‌، بایستی با قید شماره و عنوان به زبان‌ فارسی ارائه‌ گردند.
  • عناوین‌ شکل‌ها در زیر آن‌ها و عناوین جداول در بالای آن‌ها می‌آیند و با قلم اندازه ۱۰ نگاشته می‌شوند.
  • کلیه شکل‌ها، جداول و فرمول‌هایی که وجود دارند، می‌بایستی‌ حداقل در یک‌ فصل پایان‌نامه به طور منسجم ارائه شوند. 
  • در شماره‌گذاری اشکال و‌ جداول شماره فصل مربوطه ‌قید گردد برای مثال شکل (۳-۴) به مفهوم  شکل شماره  ۴  از فصل سوم است.
  • بین کلیه شکل‌ها، جدول‌ها، فرمول‌ها و متن پایان‌نامه در قسمت پایین و بالای شکل یا جدول یک سطر خالی لازم است ولی بین عناوین شکل‌ها یا جدول‌ها با خود شکل‌ها و جدول‌ها سطر خالی لازم نیست.
  • اگر شکل یا جدولی از مراجع دیگر کپی شده است باید در انتهای عنوان آن‌ها شماره مرجع مربوط در داخل کروشه ذکر شود.
  • از الصاق هرگونه تصویر،‌‌‌ نمودار،‌‌‌‌‌‌‌ نقشه،‌‌‌‌‌ جدول و غیره به صفحات پایان‌نامه خودداری‌ شود.
پدرام اصفهانی

این قسمت را می‌توان با درج عبارت زیر آغاز نمود:

در این پایان نامه به منظور سهولت و کوتاه‌تر شدن متن از علائم اختصاری زیر استفاده شده است.

فهرست علائم

پدرام اصفهانی

فهرست مطالب باید مطابق تصویر زیر دارای ردیف، عنوان و شماره صفحه باشد.

  • حفظ ترتیب ساختار پایان‌نامه و درج عناوین دقیقاً مشابه ترتیب اصولی الزامی است؛
  • فهرست مطالب می‌تواند تنها شامل سرفصل‌های اصلی باشد و یا مفصل بوده و کلیه سر فصل‌های فرعی را نیز در برگیرد؛
  • فاصله سطر‌های فهرست دو برابر فاصله بین سطر‌های معمولی است؛
  • در هر فصل شماره و عنوان زیر فصل‌ها و غیره به ترتیب به اندازه یک Tab جلوتر تایپ می‌شود. با این روش خواننده سریعاً قادر به شناسایی و بررسی بخش‌های مختلف پایان‌نامه خواهد بود؛
  • فصل‌ها به ۱، ۲، ۳ و غیره، زیر فصل‌ها به ۱-۱، ۱-۲، ۱-۳ و غیره، زیر زیر فصل‌ها به ۱-۱-۱، ۱-۱-۲، ۱-۱-۳ و غیره تقسیم می‌شوند. همان طور که مشاهده می‌کنیم، شماره‌گذاری فصل‌ها و زیر فصل‌ها و زیر زیر فصل‌ها به ترتیب از راست به چپ تایپ می‌شود.

فهرست مطالب پایان‌نامه

پدرام اصفهانی

چکیده شامل محتوای کلی پایان‌نامه و بیانگر هدف اصلی و نتایج تحقیق به صورت فشرده حداکثر در ۳۰۰ تا ۴۰۰ کلمه است. این بخش طی یک صفحه ارائه می‌شود و به ترتیب شامل پنج قسمت زیر است:

  1. معرفی پروژه (همراه با یک تاریخچه مختصر)

  2. کارهای انجام‌شده در این پروژه

  3. نتایج اصلی به دست آمده

  4. پیشنهادهای لازم برای پروژه‌های آینده

  5. کلمات کلیدی: درج ۳ تا ۵ کلمه کلیدی اجباری است

چکیده باید حداکثر اطلاعات ذکرشده در پایان‌نامه را بدون ارائه هرگونه مرجع به خواننده منتقل کند. بهتر است از جملات و کلمات لاتین، مخفف، فرمول‌ها و اعداد در این بخش پرهیز شود. اولین صفحه‌ای هر خواننده‌ای با گشودن پایان‌نامه به آن توجه می‌کند، چکیده است، لذا در نگارش آن کمال دقت را داشته باشید. 


خط آخر چکیده شامل ۳ تا ۵ کلمه کلیدی است که باید به کمک علامت «،» از هم جداشده و معادل لاتین آن‌ها در پاورقی ذکر شود.

پدرام اصفهانی

نحوه تنظیم متن اصلی

در هر پایان‌نامه سه فصل از اهمیت زیادی برخورداراست. این فصل‌ها و مطالبی که باید  در آن‌ها گنجانیده شوند عبارت‌اند ‌از:

  1. اولین فصل: مقدمه

    عنوان این فصل در ارتباط با موضوع پروژه تعیین می‌شود و زیر فصل‌های آن به ترتیب شامل:
    •    مقدمه: در این بخش در مورد موضوع پایان‌نامه و نقش آن در ارتباط با مسائل علمی و صنعتی توضیح داده می‌شود، مقدمه در عمل پس از تکمیل «برگ مشخصات پایان‌نامه»، «برگ چکیده پایان‌نامه»، «برگ پیش‌گفتار»، «متن اصلی» و «فهرست مراجع و مآخذ (کتاب‌نامه)»‌ نوشته می‌شود. مقدمه شامل تبیین اهداف، گستره و ویژگی‌های کلی تحقیق است؛
    •    هدف: پاسخ به سؤال: «هدف از اجرای پروژه چیست؟»؛
    •    تاریخچه: در این بخش سوابق مطالعات علمی انجام‌شده بر روی موضوع پروژه به ترتیب از قدیمی‌ترین مقالات تا جدیدترین آن‌ها مطرح می‌شود. توجه داشته باشید که، شماره مرجع هر مطلبی که بیان می‌شود باید در داخل پرانتز تایپ و در مراجع و مآخذ به آن طبق الگوی ارائه شده اشاره شود (سابقه نظری).

  2. فصل مربوط به کارهای عملی پایان‌نامه: توصیف آنچه در این پروژه انجام‌شده (نظریه کانونی)

    مطالب این فصل عبارت‌اند از:

    •    مواد و وسایل مورد استفاده با ذکر نام شرکت عرضه‌کننده به همراه مشخصات فنی؛

    •    شرح آزمایش‌ها و نتایج حاصله.

  3. آخرین فصل: نتیجه‌گیری و پیشنهاد برای پروژه‌ّای آتی

    این فصل معمولاً تحت عنوان بحث و تفسیر نتایج ارائه می‌شود و به طور جامع و خلاصه به نتیجه‌گیری از انجام پروژه می‌پردازد. یکی از آخرین اجزای متن اصلی، بخش نتایج و پیشنهادها است. این بخش در واقع عصاره پژوهش است و باید از دست یافته‌ها برخیزد. در این بخش نباید یافته‌های نوینی عرضه گردد. خواننده باید به کلیه اطلاعاتی که نتایج از آن‌ها گرفته‌شده در بخش اصلی نوشته دست یافته باشد و منطق حاکم بر تجزیه و تحلیل یافته‌ها به گونه‌ای باشد که او نیز به همان نتایج دست یابد. پیشنهادها نیز برخاسته از بخش نتایج و مربوط به اصل مسئله  تحقیق هست. بنابراین از پیشنهادهای غیرعملی باید پرهیز کرد. در پایان این فصل محقق می‌تواند نظرها و پیشنهادهای خود را به منظور ادامه بررسی‌های بیشتر برای آیندگان ارائه دهد.


نکاتی که در نگارش یک پایان‌نامه ضروری هستند عبارت‌اند از: 

  • قسمت‌هایی که نیاز به تأکید دارند، مورب (Italic) یا پررنگ (Bold) شوند؛
  • پس از عناوین بخش‌ها، هرگز دو نقطه (:) استفاده نکنید
  • زیر عناوین بخش‌ها هرگز خط نکشید؛
  • اگر آخر یک جمله پرانتز و یا کروشه‌ای ظاهر شد، نقطه آن جمله پس از پرانتز یا کروشه می‌آید؛
  • نقاط مکث در جملات با ویرگول‌ (،‌) مشخص شوند؛
  • نقطه‌ها، ویرگول‌ها و غیره به حرف ‌قبل خود می‌چسبد و پس از آن‌ها یک فاصله خالی لازم است؛
  • پس از عباراتی چون ”سپس“ ، ”به هر حال“ و غیره که اول جمله ظاهر می‌شود، ویرگول لازم است؛
  • باید توجه داشته باشیم که سادگی و وضوح بیان مطالب در پایان‌نامه بسیار مهم است. تا حد امکان سعی گردد از به‌کارگیری کلمات و اصطلاحات خارجی در متن پایان‌نامه اجتناب گردد و از معادل فارسی آن‌ها استفاده شود. کلمات و اصطلاحات خارجی را می‌توان با استفاده از حروف لاتین در پرانتز تایپ نمود و یا اینکه آن‌ها را با قید شماره به صورت زیرنویس در صفحه مربوطه تایپ کرد؛
  • در پایان‌نامه از اصطلاحات روزمره بجای کلمات خشک و سنگین استفاده شود البته بدون آنکه گویایی و فصاحت کلام از دست برود؛
  • جمله دارای فاعل و فعل است که می‌تواند یک کلمه یا مجموع چند کلمه باشد و بر روی هم پیام کاملی را از نویسنده به خواننده به ‌رساند. بنابراین از نوشتن جملات طولانی پرهیز گردد و اگر مجبور شدید، آن را به جملات کوتاه تجزیه نمایید؛
  • در متن، اگر فرم خاصی از کلمه یا متغیر و غیره استفاده می‌شود، در کل متن نیز به همان ترتیب و یکسان عمل گردد؛
  • توجه شود که، عنوان یک بخش، قسمتی از جمله آن بخش محسوب نمی‌شود بلکه یک عبارت است.
  • تمام فصل‌های پایان‌نامه بایستی با یک مقدمه شروع شود، ولی لازم نیست کلمه ”مقدمه“ در ابتدای فصل تحت ”عنوان“‌ آن ذکر گردد؛
  • در کلماتی از قبیل ”می‌شود“، ”برمی‌گردد“ و غیره نمی‌توان قسمتی مثل ”می“ را آخر یک سطر و قسمت بعدی، یعنی ”شود“ را اول سطر بعدی نوشت.


  • ملموس بودن مطالب

  • طبقه‌بندی مطالب

  • پیوستگی انتقال مفاهیم

  • میزان عمق

  • تأکید بر روی مفاهیم کلیدی

نحوه ارائه فرمول‌ها

کلیه فرمول‌ها باید شماره داشته باشند. مانند شکل زیر فرمول سمت چپ و شماره سمت راست داخل پرانتز قرار دارد. (شماره فصل-شماره فرمول در این فصل)

فرمول

در صورتی که فرمول‌ها، شماره‌ یا معرف دیگری نداشته باشند باید در وسط قرار گیرند.

فرمول

اگر قرار است مجموعه‌ای از روابط پشت سر هم درج شوند، شماره یا معرف مانند تصویر زیر سمت چپ، سپس یک Tab و پس از آن فرمول درج می‌شود.

فرمول

قلم فرمول باید با قلم متن یکسان باشد. در صورتی که متغیر یا ثابتی در لیست علائم اول پایان‌نامه درج نشده است، مانند مثال زیر باید پس از ارائه فرمول به طور کامل توضیح داده شود. البته کمیت‌های شناخته شده مانند T (دما) یا P (فشار) و غیره نیازی به معرفی ندارند.

فرمول

نحوه ارائه شکل‌ها، جدول‌ها و تصویرها

  • اشکال و ‌جداول ارائه‌شده در پایان‌نامه‌، بایستی با قید شماره و عنوان به زبان‌ فارسی ارائه‌ گردند.
  • عناوین‌ شکل‌ها در زیر آن‌ها و عناوین جداول در بالای آن‌ها می‌آیند و با قلم اندازه ۱۰ نگاشته می‌شوند.
  • کلیه شکل‌ها، جداول و فرمول‌هایی که وجود دارند، می‌بایستی‌ حداقل در یک‌ فصل پایان‌نامه به طور منسجم ارائه شوند. 
  • در شماره‌گذاری اشکال و‌ جداول شماره فصل مربوطه ‌قید گردد برای مثال شکل (۳-۴) به مفهوم  شکل شماره  ۴  از فصل سوم است.
  • بین کلیه شکل‌ها، جدول‌ها، فرمول‌ها و متن پایان‌نامه در قسمت پایین و بالای شکل یا جدول یک سطر خالی لازم است ولی بین عناوین شکل‌ها یا جدول‌ها با خود شکل‌ها و جدول‌ها سطر خالی لازم نیست.
  • اگر شکل یا جدولی از مراجع دیگر کپی شده است باید در انتهای عنوان آن‌ها شماره مرجع مربوط در داخل کروشه ذکر شود.
  • از الصاق هرگونه تصویر،‌‌‌ نمودار،‌‌‌‌‌‌‌ نقشه،‌‌‌‌‌ جدول و غیره به صفحات پایان‌نامه خودداری‌ شود.

نحوه ارائه مراجع


      پدرام اصفهانی

      ۱. کاغذ

      کاغذ پایان‌نامه باید دارای ابعاد استاندارد A4 بوده و به رنگ سفید و جنس مرغوب باشد. در صورتی که برای رسم جداول یا تصاویر نیاز به فضای بیشتری است باید از کاغذ A3 استفاده‌شده و این برگه‌ها هنگام صحافی باید از وسط تا خورده و در ابعاد A4 باشند به طوری که هنگام بسته بودن جلد پایان‌نامه هیچ بخشی از آن مشاهده نشود. مطالب با چاپگر مرغوب، پر رنگ و خوانا باید چاپ شوند. 

      ۲. شماره‌گذاری صفحات پایان‌نامه

      صفحاتی از قبیل قدردانی، تقدیم،‌ چکیده، ‌فهرست مطالب و غیره باید به صورت الفبایی شماره‌گذاری گردد. حروف ابجد عبارت‌اند از:

      ابجد ـ هوزـ حطی ـ کلمن ـ سعفص ـ قرشت ـ تخذ ـ ضظغ

      شماره‌گذاری برای دو صفحه اول پایان‌نامه یعنی صفحه عنوان و تصویب‌نامه لازم نیست. صفحه‌های اصلی متن پایان‌نامه از شروع اولین صفحه یعنی پیشگفتار تا انتهای متن که شامل: فهرست‌ها و کتاب‌نامه است از شماره 1 آغاز می‌شود و به‌ صورت ‌ردیف 3،2،1، ...  و کاملاً در وسط‌ صفحه و بافاصله 5/1 سانتیمتر بالاتر از لبه‌ پایینی صفحه با قلم 12 شماره‌گذاری می‌گردد.

      بخش ضمائم و پوست‌ها نیز به صورت الفبایی شماره‌گذاری می‌شود.

      ۳. نکات مهم در نوشتن بندها (پاراگراف‌ها)

      بند یا پاراگراف عبارت است از جمله یا مجموعه جمله‌هایی که فکر واحدی را بیان کند. بنابراین در هر پاراگراف تنها می‌توان یک ایده یا فکر را گنجانید. برای برقراری ارتباط میان پاراگراف‌ها یا بندها راه‌های زیر توصیه می‌شود:
      • اولین جمله یک پاراگراف دیدگاه آن پاراگراف است و سایر جملات آن پاراگراف، این تز را حمایت می‌کند.
      • جلب توجه خواننده به فکر و موضوع اصلی هر پاراگراف به وسیله آوردن جمله ساده و روشنی که آن فکر اصلی را در بردارد.
      • آوردن ”جمله در برگیرنده فکر اصلی” به عنوان تأکید در پایان پاراگراف
      • استفاده از تأکیدهای دقیقی چون : ”این مطلب“،‌ ”نخست“، ”از طرف دیگر“، ”در نتیجه“، ”علیرغم“، ”پس“، ”با توجه“ و واژه‌هایی از این قبیل در متن جمله‌ای که دربرگیرنده فکر اصلی است، به عنوان ”رابط“
      • آوردن عبارت، جمله یا جمله‌هایی که مفاد پاراگراف پیشین را خلاصه می‌کند،‌ پیش از جمله در برگیرنده فکر اصل پاراگراف (در صورت نیاز)
      • گاهی پاراگرافی در بیست سطر یا بیشتر نوشته می‌شود. از این رو لازم است هر یک از اجزای مهم پاراگراف  را در سطرهای زیر هم آورده، ‌با شماره یا تیره (-) مشخص سازیم.
      • هرچه بندهای یک نوشته زیادتر باشد، ‌تنوع بیشتر، خستگی کمتر و بهره‌گیری زیادتر می‌شود.
      • اگر اجزای فرعی هر پاراگراف زیر هم قرار گیرد، خواننده بهتر می‌تواند مسیر فکر نویسنده را دنبال کند و پیام او را روشن‌تر و سریع‌تر بگیرد.
      • آوردن پاراگرافی که وظیفه‌اش تنها خلاصه کردن مطالب قبلی است ضروری است.

      فواید استفاده از بند یا پاراگراف عبارت‌اند از:

      1. شکستن یکنواختی
      2. کمک به درک تقسیم‌بندی موضوع
      3. مشخص ساختن جزئی از یک کل موضوع
      4. گذاشتن فاصله سفید برای بهتر دیدن
      5. جلب توجه خواننده به تغییر موضوع یا موضوعات فرعی
      6. آسانی مراجعه به هر مطلب

      نحوه تایپ مطالب

      • مطالب پایان‌نامه در یک روی صفحه تایپ شود؛
      • تایپ مطالب در هر صفحه از پایان‌نامه می‌بایست به صورت زیر انجام پذیرد؛
      • تعداد سطرهای پایان‌نامه حداقل ۲۵ و حداکثر ۲۸ سطر در یک صفحه و فاصله بین دو سطر در حدود یک سانتیمتر باشد؛
      • رعایت فاصله حاشیه‌ها جهت تایپ مطالب پایان‌نامه الزامی است: حاشیه سمت راست صفحه: ۳/۵ سانتیمتر و حاشیه سمت چپ، پایین و بالا ۲/۵ سانتیمتر
      • عناوین فصل‌ها بایستی به صورت درشت روی یک صفحه مجزا تایپ شود؛
      • شروع هر فصل یا بخش بهتر است بافاصله ۱۰/۵ سانتیمتر از لبه بالای کاغذ آغاز شود؛
      • فاصله شروع هر بند یا پاراگراف جدید از لبه سمت راست کاغذ 5 سانتیمتر و نسبت به آخرین سطر از بند قبلی به اندازه ۵ سانتیمتر بیشتر از فاصله دو سطر متوالی در هر بند در نظر گرفته شود؛
      • کلیه کمیت‌های برداری به صورت Bold  ‌تایپ شود؛
      • جهت تایپ حروف متن پایان‌نامه از قلم لوتوس ۱۴ استفاده شود. پیشنهاد می‌گردد تایپ پایان‌نامه با استفاده از برنامه Microsoft Office Word 2007 یا بالاتر صورت پذیرد؛
      • عنوان فصل‌ها با قلم 16 تایپ گردد. عنوان بخش‌ها باید به صورت Title type باشد؛
      • اندازه عناوین بخش‌ها نسبت به زیر بخش‌ها باید بزرگ‌تر باشد و به همین صورت اندازه زیر بخش‌ها به زیرزیربخش‌ها؛
      • عناوین به همان صورتی که از نظر قلم، سایز، کم رنگی و پررنگی در متن آمده است در قلم فهرست مندرجات نیز تایپ شود.


      پدرام اصفهانی